فواید و مضرات پناهندگی

فواید و مضرات پناهندگی

در سالهای اخیر شاهد هستیم که هموطنان بسیاری در کشورهای مختلف در خواست پناهندگی نموده و اغلب با جواب منفی رو به رو شده اند.

از طرفی بسیاری از پناهجویانی که جواب منفی گرفته اند به حق دارای مشکلات اساسی در ایران هستند و امنیت آنها به صورت جدی درخواست چه بسا که اگر آنها کیس خود را به نحو مناسبتری ارایه می دادند و با اطلاعات بیشتری در مورد شرایط و قوانین پناهندگی داشتند به چنین سرنوشتی دچار نمی شدند.

مهمترین و اساسی ترین مرحله درخواست پناهندگی داشتن یک پرونده قوی و مناسب است،چنانچه پناهجو کیس مناسب داشته باشد و بتواند نشان دهد که جان و امنیت او در کشورش در خطر است میتوان پیش بینی نمود که درخواست پناهندگی موفقیت آمیز خو اهد بود اما خیل عظیم پناهجویان که درخواست پناهندگی آنها رد شده و سالهای زیادی از عمر خود را در حالت بلا تکلیفی به سر می برند نشان می دهد که ارایه یک پرونده مناسب و قوی پناهندگی کار آسانی نیست.

آیا کسی که با ویزای شنگن قانونی به اروپا آمده باشد میتواند درخواست پناهندگی کند

بله میتواند، اما باید دلایل کافی ارائه دهد، توجه داشته باشید که ورود غیرقانونی به اروپا تضمین قبولی پناهندگی نیست و ورود قانونی به اروپا دلیلی بر رد شدن پرونده پناهندگی نخواهد بود، پناهجویان از طریق اثر انگشت ردیابی میشوند و نه از طریق ویزا، ویزای هر کدام از کشورهای حوزه شنگن تنها زمانی قابل ردیابی است که ادارات امور پناهندگی مشکوک شوند که مثلا شما از طریق ویزای شنگن صادر شده از سفارت آلمان به بلژیک آمده اید در این صورت مشخصات شما را به آلمان میدهند و متوجه موضوع می شوند، در غیر اینصورت آنها باید برای ردیابی این مورد از تک تک کشورهای شنگن بپرسند و این عملا امکان پذیر نیست،  فرض کنیم یکی از بستگان نزدیک شما در دانمارک زندگی میکند و برای شما دعوتنامه دانمارک میفرستد و شما ویزا میگیرید ولی به آلمان میروید و در آنجا تقاضای پناهندگی میکنید، در مصاحبه از شما میپرسند آیا بستگانی در اروپا دارید؟ شما هم در پاسخ میگویید: بله، برادرم در دانمارک زندگی میکند، آنها مشخصات برادر شما را میپرسند و از این طریق بررسی میکنند و میفهمند که شما از طریق دعوتنامه برادرتان ویزا گرفته اید و به آلمان آمده اید و بعد شما را به کشور دانمارک که صادر کننده ویزای شما بوده میفرستند،ولی شما چنانچه با ویزای صادره از سفارت دانمارک وارد دانمارک شوید و بخواهید در همان دانمارک اعلام پناهندگی کنید باید با همان پاسپورت که دارنده ویزای دانمارک است خود را معرفی کنید زیرا با توجه به صدور ویزا در سفارت دانمارک در ایران، مشخصات شما در اداره مهاجرت دانمارک ثبت شده و به محض معرفی مشخص میشود که شما با ویزا آمده اید، به همین دلیل بهتر است چنانچه شما با ویزای قانونی وارد اروپا میشوید و قصد دارید در همان کشور صادر کننده ویزا اعلام پناهندگی کنید، با ویزا و پاسپورت خود را معرفی کنید، ولی باید کیس بسیار قوی برای اعلام پناهندگی داشته باشید. البته باز هم راههای بسیاری برای این موارد وجود دارد، از جمله تغییر مشخصات به شرط عدم وجود اثر انگشت، که هر کدام جنبه های مثبت و منفی دارد.

هنوز بسیاری از متقاضیان پناهندگی، درک درستی از قوانین پناهندگی و جنبه های حقوقی آن ندارند، در حالی که کارمندان دولتی در ادارات مربوط به امور پناهندگی با جزئیات در مورد هر کدام از کیس ها بطور مشخص پرسشهایی را مطرح میکنند و پاسخ مشخص میخواهند، در واقع آنها کاری به این موضوع ندارند که در جوامعی مثل ایران سرکوب و اختناق حاکم است، آنها قاضی هستند و قضاوت و داوری خود را بر دلایل شخصی شخص پناهجو متکی می کنند بنابراین مستقل از اینکه هر میزان ناامنی در ایران وجود داشته باشد یا نه، شخص پناهجو باید اثبات کند که تحت پیگرد قانونی یا خطر شکنجه و مرگ بوده است و اساسا اینکه کدام کیس بهتر است و کدام یک نیست جواب مسئله نیست، مهم برای حقوق دانان دولتی در امور پناهندگان این است که دلایل پناهجو چیست و چگونه بیان می شودعضویت در گروههای سیاسی، مذهبی، جنسی و گرایشات جنسی و نظایر آنها همه و همه شاخصهای پذیرش پناهندگی هستند، ولی باید توجه داشته باشید که افراد دولتی برای بررسی هر کدام از کیس ها به اشکال مختلف تحقیق می کنند و پناهجو باید با اطلاعات کافی و جزئیات کامل دلایل پناهندگی خود را توضیح دهدمسئولین امور مهاجرت و مصاحبه کنندگان در تمام کشورها و در کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در حوزه کاری خود دارای تحصیلات حقوقی و روانشناسی و هم دارای تجارب بسیار زیادی هستند، بنابراین پناهجو قبل از تسلیم تقاضای خود لازم است که تحقیق به عمل آورد تا در جزئیات بیشتر با معیارهای پذیرش پناهندگی و جنبه های مهم قانونی و حقوقی آن آشنا شود، به علاوه در بیشتر اوقات کارمندان دولتی مراکز پناهندگی از قوانین و نحوه داوری و قضاوت و صدور احکام شرعی و غیرشرعی و سیستم محاکمات کشور پناهجویان بسیار بیشتر از خود آنها آشنایی دارند

به دلیل اینکه تغییر دین دادن در ایران کاری بسیار پرخطر میباشد افراد مجبور هستند خود را به کشورهای دیگر از جمله ترکیه برسانند و تغییر دین دهند، تا اینجا مشکل خاصی نیست، اما برای گرفتن پناهندگی فرد باید به کشورش بازگردد و مدتی را در همان جا زندگی کند و بعد از پیدا کردن مشکل خطر جانی (یا حداقل کاملا وانمود کند که جانش به خطر افتاده) از کشورش فرار کرده و خود را به اولین کشور امن رسانده و اعلام پناهندگی کند، البته این نکته را در نظر داشته باشید  که کارمندان مصاحبه کننده بسیار حرفه ای بوده و خیلی دقیقتر از یک بازجوی اداره آگاهی شما را بازجویی میکنند، بله دقیقا شما را بازجویی میکنند و نه مصاحبه، در حدی که شما بعد از به اصطلاح مصاحبه شوکه میشوید که البته این یک امر طبیعی و منطقی می باشد

داشتن  کیس مذهبی به تنهایی باعث گرفتن پناهندگی نمی شود .زیرا شرط اصلی داشتن خطر جانی برای پناهجو می باشد یا به عبارت ساده تر کسی یک پناهنده به شمار می آید که در کشور خود با خطر شکنجه یا کشته شدن به دلیل اعتقادات مذهبی یا سیاسی مواجه باشد و برای نجات جان اقدام به ترک کشور خود نموده است و نه به خاطر مشکلات اجتماعی، فرهنگی یا اقتصادی به این نکته توجه بفرمایید که در هنگام مصاحبه باید اثبات کنید که جانتان در خطر بوده و برای همین کشور خود را ترک کرده و درخواست پناهندگی داده اید، این مطلب شرط لازم برای کیسهای مذهبی می باشد

اگر در کشوری توسط پلیس دستگیر شوید نمیتوانید بگویید  که میخواهم در کشور دیگری اعلام پناهندگی کنم با توجه به قوانین خاص پناهندگی این امکان وجود ندارد و اگر شما در هر نقطه ای دستگیر شوید در همانجا بازجوئی میشوید و وقتی میگوئید پناهنده هستید همه کارهایتان برای دریافت اقامت پناهندگی را در همانجا انجام میدهند و اگر عنوان کنید که مقصد دیگری داشتید این کلام شما موضوع پناهندگی شما را به شدت زیر سوال میبرد و امکان قبولی شما کم میشود .

 بر اساس احکام دادگاههای اروپا باید درخواست پناهندگی بلافاصله پس از آمدن به اروپا ارائه گردد. منظور این است که در فاصله دو هفته پس از ورود به اروپا درخواست پناهندگی باید ارائه شود. در صورتیکه در این کار تأخیر صورت گیرد، باید دلیل قانع کننده ای برای آن ارائه گردد. البته اداره پناهندگی خیلی به ندرت درخواست کسی را به خاطر تأخیر در ارائه آن رد نموده است.

درخواست مجدد پناهندگی، بازگشایی دادرسی و پرونده بسته شده پناهندگی می باشد، آن هم به دلیل حقایق یا مدارک اثباتی جدیدی که در جریان اولیه پناهندگی موجود نبوده اند، در مورد آنها اطلاعاتی در دست نبوده و یا قابل دسترسی نبوده اند. قانون مهاجرت، تا کنون مقررات لازم جهت مجاز بودن درخواست مجدد پناهندگی را تغییر نداده است، اما در برخی از موارد در مورد این موضوع می توان فکر کرد که آیا پذیرش تعقیب ویژه جنسی و غیردولتی بعنوان دلیل پناهندگی به عنوان حقایق جدید به رسمیت شناخته می شوند یا نه، (چرا که قانون از این لحاظ فرقهایی با قبل کرده است). مهلت برای ارائه درخواست مجدد پناهندگی حداکثر سه ماه پس از کسب اطلاع از دلیلی که برای بازگشایی پرونده و جریان پناهندگی ارائه می گردد، می باشد.

فعالیتهای خارج از کشوری اساسا تنها در جریان دادرسی و پرونده پناهندگی مجدد به عنوان دلیل پناهندگی منتفی شده است. اما این فعالیتها در چهارچوب بررسی وجود موانع بازگرداندن پناهجو به کشورش درنظر گرفته خواهد شد.

در تعدادی از کشورهای پناهنده پذیر مثل کانادا شخص در زمان درخواست پناهندگی اجازه کار دارد ولی در اکثر کشورها به طور قانونی خیر، مگر در شرایط خاصی و با تشخیص سازمان رسیدگی کننده به پرونده پناهندگی.

لازم به ذکر است که امکان تحصیل برای فرزندان شخص متقاضی از شروع درخواست پناهندگی قطعا وجود دارد به صورت رایگان از  شروع درخواست پناهندگی قطعا وجود دارد به صورت رایگان از شروع درخواست پناهندگی خدمات پزشکی در موا رد اورژانسی و در بعضی موارد خاص به طور رایگان می باشد .

اگر بعد از پناهندگی بخواهید به کشور خود برگردید  در این صورت ممکن است کمک های مالی به شما قطع شود و به دلیل اینکه مشخص می شود که شما به طور داوطلبانه پاسپورت کشور خود را دریافت نموده اید و به کشور خود مسافرت کرده اید به دلیل تغییر در شرایط دیگر واجد شرایط پناهندگی نخواهید بود و ممکن است وضعیت پناهندگی شما فسخ شود و تشخیص داده شود که شما پناهنده بودید ولی در واقع دیگر نیستید.

 از شروع درخواست پناهندگی از حمایت مالی ،سرپناه،پوشاک و خوراک شخص برخوردار خواهد بود مگر درموارد خاص.

افراد معینی مشمول حق پناهندگی نمی شوند، این افراد شامل کسانی می شوند که  مرتکب اعمال جنایی جدی شده اند و یا مسئول نقض حقوق بشر هستند.همینطور در کنوانسیون “شروط فسخ کننده”ای وجود دارد که می گویند یک فرد می تواند موقعیت پناهندگی اش را بعنوان مثال به این علل از دست بدهد: در زمانی که تقاضای او در حال بررسی است شرایط در کشورش بطور محسوسی بهبود یافته است؛ یا او بعد از اینکه پناهنده شده به کشورش برگشته است. اگر چنین چیزی رخ دهد شما دیگر پناهنده نخواهید بود ولی این لزوما به این معنا نیست که کشور را باید ترک کنید.اگر وضعیت در کشورتان رو به بهبودی گذاشته است ممکن است بتوانید برای بازگشت به کشورتان کمک مالی دریافت کنید.

چنانچه تقاضای پناهندگی شخص پذیرفته شود به او برای پنج سال حق اقامت داده می شود. وی از حق تقاضا برای دریافت گذرنامه پناهندگی سازمان ملل (UN refugee travel document) برخوردار می شود  و می تواند  مانند هر شهروند اروپایی کار و یا تحصیل کند و یا تقاضای دریافت بیمه های اجتماعی بکند. او می تواند در صورتی که پس از اتمام پنج سال از حق اقامت دائم برخوردار شود، برای دریافت تابعیت هم اقدام کند. حق اقامت دائمی در صورتی به وی  داده می شود که دلایل قبولی پرونده پناهندگی شان کماکان برایشان وجود داشته باشد.

در نهایت پناهندگی خطرات فراوانی را در بر خواهد داشت به همین دلیل توصیه نمی شود .